TIPOGRAFIJA NA KRFU
autor: Olivera Stojadinović

Ostrvo Krf (Κερκυρα), najsevernije i najzelenije grčko ostrvo u Jonskom moru prekriveno je maslinjacima (oko 4 miliona stabala), a u njegovom središtu nalazi se visok planinski masiv sa vrhom Pantokrator.

Istorijski spomenici potiču iz različitih perioda, od zlatnog doba klasične grčke državnosti, preko Rima i Vizantije, pa do venecijanskih tvrđava iz srednjeg veka i tragova kraćeg perioda francuske vlasti, a zatim britanskog protektorata, da bi (1864) konačno postalo deo savremene Grčke. Smatra se da je Krf bio usputna tačka na Odisejevom putu za Itaku. Za nas Krf predstavlja poslednje odredište iscrpljene srpske vojske tokom I svetskog rata. Krf je u svim vodičima označen kao toponim važan za srpsku istoriju, a u gradu Krfu svedoči o tome muzejska postavka u Srpskoj kući koja se nalazi u starom gradskom jezgru.

Grčki alfabet je prvo fonetsko pismo evropske civilizacije, iz koga je proistekla latinica, a kasnije i ćirilica. Prvobitno pismo formirano je oko 800. godine p.n.e. Smer pisanja je konačno utvrđen sleva udesno. Jonska verzija alfabeta od 24 slova postaje standardna 403. godine p.n.e. Kapitalno pismo dobilo je u 3. veku p.n.e. i svoje rukopisne, uncijalne varijante iz kojih su nastala kurentna slova. Utvrđeni oblici grčkog pisma nisu do danas doživeli značajnije promene, osim što je raznovrsnost glasova bliže određivana mnogobrojnim dijakriticima. Pre desetak godina, pod uticajem kompjuterske tehnologije, pisanje je uprošćeno izbacivanjem dijakritika u savremenoj komunikaciji, ali su stari znaci još uvek u upotrebi kada se štampaju klasična dela.

U doba renesanse grčki predstavlja jezik učenih. Venecijanski štampar Aldus Manucijus najveći deo svojih izdanja štampa na grčkom jeziku, a i drugi tipografi režu sopstvene komplete grčkih slova.

U savremeno doba grčki jezik je izgubio svoj univerzalni značaj, a grčko pismo se, osim za grčki jezik, koristi još za matematičke simbole, pa je na računarima prisutno u vidu specijalizovanih matematičkih fontova. Potražnja za grčkim fontovima ograničena je na grčko jezičko područje, pa je i ponuda nedovoljna. Kurent se stilski razlikuje od verzala, a kurziv izgleda kao iskošeni normal. Kod rukopisnih oblika nisu razvijane novije varijante, koje bi odgovarale evropskom građanskom pismu, mada se može videti poneki kaligrafski izveden natpis. Za neke glasove ne postoje odgovarajuća slova, pa se oni pišu kombinacijom dva slova (recimo, B se piše kao MP).

Sve ovo ne smeta Grcima da koriste svoje pismo. Sa ulaskom Grčke u Evropsku uniju, grčko pismo je, pored latinice, postalo drugo zvanično pismo Unije i nalazi se na evropskim novčanicama.

Na Krfu se može videti mnogo maštovitih natpisa. Slova su često šarmantno nepažljivo iscrtana što doprinosi zanimljivom izgledu tabli. Uglavnom su obojene i ukrašene slikom ili ornamentom. Češće se sreću klasično izvedeni firmopisački ili klesarski radovi nego rešenja izvedena novim tehnologijama.

Danas je Krf pre svega turistička destinacija, pa je sve na ostrvu tome prilagođeno. Engleski je univerzalni jezik komunikacije i njime se svi služe u manjoj ili većoj meri. Pored obaveznih natpisa na grčkom jeziku, tu su i neophodna objašnjenja na engleskom kao i transkripcija imena latinicom, obično nešto manjim slovima. Javne oznake kao što su imena ulica ili saobraćajni putokazi ispisani su paralelno grčkim pismom i latinicom, s tim što je grčki natpis po pravilu veći ili po boji upadljiviji.